Ko'rsatilayotgan xizmatlarni yaxshilash maqsadida biz saytda cookie-fayllardan foydalanamiz. Saytda qolishingiz, maxfiylik siyosati va shaxsiy ma'lumotlardan foydalanish shartlarini qabul qilganingizni anglatadi.
Enable a screen reader
Umumiy ma’lumot
Uzbekistan Airways nafaqat ishonchli aviatashuvchi, balki atrof-muhit, insonlar va boshqaruv sifati haqida qayg‘uradigan mas’uliyatli kompaniya sifatida rivojlanishga intiladi. Aynan shu sababli Kompaniya faoliyatini uch yo‘nalish bo‘yicha baholashga asoslangan xalqaro konsepsiya hisoblanadigan - ESG yondashuvini joriy etmoqda:
- E (Environmental) - ekologik mas’uliyat: yoqilg‘i va energiyadan foydalanish, chiqindilarni boshqarish, chiqindilarni boshqarish, ekologik samarali texnologiyalarni joriy etish;
- S (Social) — ijtimoiy mas’uliyat: xavfsiz va adolatli mehnat sharoitlarini ta’minlash, xodimlarni kasbiy rivojlantirish, mijozlarga xizmat ko‘rsatish sifatini oshirish, yetkazib beruvchilar va mahalliy hamjamiyatlar bilan o‘zaro hamkorlik;
- G (Governance) — korporativ boshqaruv: boshqaruv qarorlarining shaffofligi va hisobdorligini ta’minlash, ishbilarmonlik etikasi me’yorlariga rioya qilish, korrupsiyaga qarshi amaliyotlar hamda xavf-xatarlarni boshqarishning samarali tizimi.
Kompaniya tomonidan ushbu so‘rovnoma tashqi hamkorlarning fikrini bilish, shuningdek, barqaror rivojlanish sohasidagi qaysi mavzular Kompaniya va umuman jamiyat uchun eng muhim ekanligini aniqlash maqsadida o‘tkazilmoqda.
So‘rovning maqsadi quyidagilarni aniqlash:
- Uzbekistan Airways faoliyati ekologiya, jamiyat va boshqaruvga qanday ta’sir ko‘rsatadi (ESG omillari).
- ESG omillari kompaniyaning o‘zi — uning barqarorligi, ishbilarmonlik obro‘si va moliyaviy natijalariga qanday ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
So‘rovnomada to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri javoblar berilmaydi. Kompaniya uchun aynan sizning nuqtayi nazaringizni bilish muhim.
Baholashga yondashish
Har bir mavzu bo‘yicha ikkita qisqa savolga javob berish taklif etiladi:
Sizning fikringizcha, ushbu mavzu bo‘yicha kompaniya faoliyati atrof-muhit va jamiyatga qanchalik ta’sir ko‘rsatadi?
(1 — “ta’siri yo‘q”dan 5 — “juda kuchli ta’sir”gacha bo‘lgan shkala bo‘yicha baholang)
Sizning fikringizcha, ushbu mavzu kompaniyaning o‘ziga — uning operatsion faoliyati, moliyaviy natijalari va obro‘siga qanchalik ta’sir ko‘rsatishi mumkin?
Baholash shkalasi:
1 – Juda kuchli ta’sir (kritik darajada muhim);
2 – Kuchli ta’sir (yuqori ahamiyatga ega)
3 - O‘rtacha ta’sir (o‘rta darajada muhim)
4 - Zaif ta’sir (kam ahamiyatga ega)
5 - Ta’siri yo‘q (ahamiyatsiz)
Ekologik jihatlar
Ekologik jihat beshta muhim mavzuni o‘z ichiga oladi: iqlim o‘zgarishi, havo sifati, energiya samaradorligi, chiqindilarni boshqarish, qadoqlashni barqaror boshqarish.
Iqlim o‘zgarishi issiqxona gazlari chiqindilarining ko‘payishi bilan bog‘liq. Aviatsiyada ularning asosiy manbai aviatsiya yoqilg‘isidan foydalanish hisoblanadi. Bu ekologik talablar va xarajatlarning oshishiga olib keladi, shuning uchun kompaniyalar issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytiradigan va parvozlarni yanada ekologik toza qiladigan tadbirlar va texnologiyalarni tobora ko‘proq joriy etmoqdalar.
Havo sifati inson salomatligiga, ekotizim holatiga va kompaniyaning operatsion barqarorligiga ta’sir qiladi. Aviatsiya va yer texnikasidan keladigan ifloslanish salomatlikni yomonlashtiradi, ekotizimlarga zarar yetkazadi va tartibga soluvchi choralarga, shikoyatlarga hamda qo‘shimcha xarajatlarga olib keladi. Chiqindilarni kamaytirishga qaratilgan tadbirlar (toza yoqilg‘iga o‘tish, texnikani modernizatsiya qilish, nazorat tizimlari) bu xavflarni kamaytiradi, yo‘lovchilar va xodimlar uchun sharoitlarni yaxshilaydi, xarajatlarni optimallashtiradi va mas’uliyatli aviatashuvchi sifatidagi obro‘yni mustahkamlaydi.
Energiya samaradorligi kompaniyaning o‘z faoliyatida yoqilg‘i va energiyadan qanchalik oqilona foydalanishini aks ettiradi. Past energiya samaradorligi resurslarning ortiqcha sarflanishiga, xarajatlar va chiqindilarning ko‘payishiga olib keladi, biznesning foydasi va barqarorligini pasaytiradi. Zamonaviy texnologiyalarni joriy etish, uskunalarni yangilash va yo‘nalishlarni optimallashtirish - xarajatlarni qisqartirish, atrof-muhitga ta’sirni kamaytirish va energiya resurslari narxlarining o‘zgarishiga bog‘liqlikni kamaytirish imkonini beradi.
Aviatsiya sohasida chiqindilarni boshqarish chiqindilarni, shu jumladan texnik suyuqliklar, moylar, samolyotlar va yer usti texnikasiga xizmat ko‘rsatish chiqindilari, shuningdek, bort va sanitariya chiqindilarini to‘plash, saqlash, tashish, utilizatsiya qilish va qayta ishlash bo‘yicha tadbirlar majmuasidan iborat. Ular bilan ishlashdagi qoidabuzarliklar tuproq, suv va havoning ifloslanishiga, jarima sanksiyalariga va obro‘ga putur yetishiga olib kelishi mumkin. Samarali chiqindilarni boshqarish tizimi atrof-muhitga bo‘lgan og‘irlikni kamaytiradi, xarajatlarni optimallashtiradi va kompaniyaning ekologik barqarorlikka mas’uliyatli munosabatini ko‘rsatadi.
Havo kemalarida va yerda xizmat ko‘rsatish jarayonida foydalaniladigan qadoqlash materiallari chiqindilar hajmiga va atrof-muhitga tushadigan yuklamaga bevosita ta’sir qiladi. Bir martalik va qayta ishlanmaydigan qadoqlardan ortiqcha foydalanish chiqindilar miqdorini oshiradi, ularni yig‘ish va utilizatsiya qilish xarajatlarini ko‘paytiradi hamda mas’uliyatli iste’mol masalalariga e’tibor oshib borayotgan bir vaqtda kompaniya uchun obro‘ xavflarini yuzaga keltiradi. Qadoqlash materiallaridan foydalanishni optimallashtirish, qayta ishlanadigan va qayta foydalaniladigan yechimlarga o‘tish ekologik yuklamani kamaytiradi, resurslardan foydalanishni oqilona qiladi va kompaniyaning faoliyatni kengaytirish jarayonida ekologik barqarorlikka mas’uliyatli munosabatini namoyish etadi.
Ijtimoiy jihat
Ijtimoiy yo‘nalish olti muhim mavzuni o‘z ichiga oladi: inson huquqlari, mijozlar qoniqishi, xodimlarning sog‘ligi va farovonligi, mehnatni muhofaza qilish va parvozlar xavfsizligi, xodimlarni o‘qitish, kasbiy rivojlantirish va ushlab qolish, shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy hissa.
Inson huquqlariga rioya qilish barcha xodimlar, yo‘lovchilar, hamkorlar va mahalliy hamjamiyatlarning qadr-qimmati va huquqlarini hurmat qilishni, kamsitish, majburiy va bolalar mehnatiga yo‘l qo‘ymaslikni, shuningdek, inson huquqlarining buzilishi evaziga foyda olishning oldini olishni o‘z ichiga oladi. Aviatsiya sohasi uchun bu, ayniqsa, mehnat munosabatlarini tashkil etish, nogironligi bo‘lgan yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish va yetkazib beruvchilar bilan hamkorlikda ishlashda muhim ahamiyatga ega. Ushbu tamoyillarga rioya qilmaslik shikoyatlar, sud da’volari va jarima sanksiyalariga olib kelishi mumkin, inson huquqlariga mas’uliyatli munosabat esa kompaniyaning ishbilarmonlik obro‘sini mustahkamlaydi, xavflarni kamaytiradi va barqaror rivojlanishiga hissa qo‘shadi.
Mijozlarning qoniqishi ko‘rsatilayotgan xizmatlar sifati va yo‘lovchilarning xizmat ko‘rsatish darajasi, qulaylik va parvozlar qulayligi haqidagi tasavvurlarini aks ettiradi. Aviakompaniya uchun bu raqobatbardoshlik va barqaror rivojlanishning asosiy ko‘rsatkichidir. Past qoniqish darajasi sodiqlikning pasayishiga va daromadning yo‘qolishiga olib kelishi mumkin, ijobiy mijoz tajribasi esa brend obro‘sini mustahkamlashga, sotuvlarning o‘sishiga va aviatashuvlar bozorida kompaniyaning uzoq muddatli barqarorligiga hissa qo‘shadi.
Xodimlarning sog‘lig‘i va farovonligi kompaniyaning xavfsizligi va samaradorligiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Aviatsiya sohasida xodimlarning jismoniy va ruhiy salomatligini saqlashga qaratilgan sharoitlarni yaratish alohida ahamiyatga ega, chunki charchoq va diqqatning susayishi xatolarga hamda parvozlar xavfsizligiga tahdid tug‘dirishi mumkin. Sog‘liqni muhofaza qilish, profilaktika va xodimlar farovonligini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan dasturlar xavfli hodisalarni kamaytiradi, jarayonlarning ishonchliligini oshiradi va kompaniyada mas’uliyat va g‘amxo‘rlik madaniyatini shakllantiradi.
Parvozlar xavfsizligi va mehnat muhofazasi yo‘lovchilarning ishonchi va kompaniya xodimlarining himoyasiga asoslanadi. Xavfsizlik qoidalari va standartlariga rioya qilmaslik baxtsiz hodisalar, aviatsiya insidentlar, inson hayotiga tahdidlar hamda jiddiy moliyaviy va obro‘ yo‘qotishlariga olib kelishi mumkin. Yuqori darajadagi xavfsizlik madaniyatini saqlash, xodimlarni muntazam ravishda o‘qitish va tartib-qoidalarga rioya etilishini nazorat qilish xavflarni kamaytirish, ishlab chiqarish jarayonlarining ishonchliligini ta’minlash va aviakompaniyaning barqaror faoliyatini saqlab qolish imkonini beradi.
Xodimlarni o‘qitish, kasbiy rivojlantirish va ushlab qolish parvozlar xavfsizligi hamda ishlab chiqarish jarayonlarining ishonchliligini ta’minlay oladigan malakali va motivatsiyaga ega jamoani shakllantirishga qaratilgan. Tayyorlovning yetarli darajada emasligi texnik xizmat ko‘rsatishda xatolar xavfini oshiradi, yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish sifatining pasayishiga va aviatsiyada tartibga soluvchi talablarining buzilishiga olib kelishi mumkin. Boshqaruvning tizimli yondashuvi — parvozlar va yer usti xodimlarining kasbiy rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash — xodimlarni kompaniyada ushlab qolishga, muhim kadrlarni saqlab qolishga, operatsion xatarlarni kamaytirishga va kompaniya faoliyatining barqarorligini mustahkamlashga xizmat qiladi.
Aviakompaniyaning ijtimoiy-iqtisodiy hissasi yangi ish o‘rinlarini yaratish, turizmni rivojlantirish, hududlarning transport jihatdan qulayligini oshirish hamda sotuvlar, xizmat ko‘rsatish va sanoat kabi qo‘shni tarmoqlarni rag‘batlantirishda namoyon bo‘ladi. Kompaniyaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishda faol ishtirok etishi bandlik darajasining oshishiga, aholining hayot sifatining yaxshilanishiga va milliy iqtisodiyotning o‘sishiga hissa qo‘shadi. Ijtimoiy-iqtisodiy ta’sirlarni baholash va boshqarishda tizimli yondashuvning mavjud emasligi biznes uchun imkoniyatlarning boy berilishiga, mijozlar va hamkorlar ishtirokining pasayishiga olib keladi, bu esa oxir-oqibat kompaniyaning milliy iqtisodiyotga qo‘shayotgan hissasini zaiflashtiradi.
Boshqaruv jihatlari
Boshqaruv jihati beshta muhim mavzuni o‘z ichiga oladi: korrupsiyaga qarshi kurashish, kiberxavfsizlik va shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilish, komplayens va tartibga solish talablari, innovatsiyalar va jarayonlarni raqamlashtirish, ta’minot zanjirini boshqarish
Korrupsiyaga qarshi kurashish qonuniylik, shaffoflik va ishbilarmonlik halolligi tamoyillariga asoslanadi. Korrupsiya holatlari, ayniqsa xaridlar, texnik xizmat ko‘rsatish, sertifikatlash va davlat organlari bilan hamkorlik sohalarida, jarimalar, moliyaviy yo‘qotishlar va obro‘ zarariga olib keluvchi xavflarni keltirib chiqaradi. Ichki nazorat tizimi, xodimlarni korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha o‘qitish hamda buzilishlar holatlari haqida xabar berish uchun xavfsiz kanallarni yaratish korrupsiyaga oid xavflarni kamaytirishga va kompaniyaning uzoq muddatli barqarorligini mustahkamlashga yordam beradi.
Kiberxavfsizlik va ma’lumotlarni himoya qilish raqamli tizimlarning barqaror ishlashini, yo‘lovchilarning shaxsiy ma’lumotlari va maxfiy korporativ ma’lumotlarning saqlanishini ta’minlashga qaratilgan. Aviakompaniyalar uchun bu sohadagi xavflarga parvozlarni bron qilish va boshqarish tizimlariga kiberhujumlar, mijozlar ma’lumotlarining oshkor bo‘lishi va aeroport infratuzilmasiga aralashishlar kiradi. Bunday hodisalar operatsion faoliyatda uzilishlarga, moliyaviy yo‘qotishlarga, tartibga solish talablarining buzilishiga va ishbilarmonlik obro‘siga zarar yetishiga olib keladi. Zamonaviy himoya texnologiyalari, muntazam monitoring va xodimlarni o‘qitishga asoslangan samarali kiberxavfsizlik tizimi kompaniya faoliyatida hodisalarning yuz berish ehtimolini kamaytiradi.
Qonunchilik va me’yoriy talablarga rioya qilish milliy va xalqaro qonunlar, tarmoq standartlari va kompaniyaning ichki tartib-qoidalariga rioya qilishni o‘z ichiga oladi. Aviakompaniyalar uchun bu aviatsiya regulyatorlari talablariga, mehnat qonunchiligiga, atrof-muhitni muhofaza qilish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qoidalariga rioya qilishni o‘z ichiga oladi. Qoidabuzarliklar jarimalar, sud jarayonlari, litsenziyalarning to‘xtatilishi va parvozlarning cheklanishiga olib kelishi mumkin. Samarali komplayens-nazorat tizimi qoidabuzarliklarni o‘z vaqtida aniqlash va oldini olish, huquqiy va moliyaviy xatarlarni kamaytirish, ish barqarorligini ta’minlash hamda regulyatorlar va hamkorlar ishonchini qo‘llab-quvvatlash imkonini beradi.
Innovatsiyalar va jarayonlarni raqamlashtirish boshqaruv samaradorligini oshirish, yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish sifatini yaxshilash va aviakompaniyaning ishlab chiqarish operatsiyalarini optimallashtirishga qaratilgan. Zamonaviy texnologiyalarni, jumladan, raqamli platformalar, avtomatlashtirish va ma’lumotlarni tahlil qilishni joriy etish operatsion xarajatlarni kamaytirish, qabul qilinayotgan qarorlarning xavfsizligi va sifatini oshirish imkonini beradi. Innovatsion rivojlanishning mavjud emasligi xarajatlarning oshishiga, raqobatbardoshlikning pasayishiga va bozor imkoniyatlarining yo‘qolishiga olib keladi. Texnologik yechimlar va raqamli transformatsiyaga tizimli sarmoya kiritish kompaniyaning barqaror rivojlanishini qo‘llab-quvvatlaydi va aviatashuvlar bozoridagi mavqeini mustahkamlaydi.
Ta’minot zanjirini boshqarish havo kemalarini ekspluatatsiya qilish va xizmat ko‘rsatish uchun zarur mahsulot va xizmatlarning sifatini, ishonchliligini va o‘z vaqtida yetkazilishini ta’minlaydi. Yetkazib beruvchilar xavfsizlik, mehnatni muhofaza qilish, ekologiya va ishbilarmonlik etikasi talablariga rioya qilishi muhim, chunki kontragentlardagi buzilishlar yetkazib berish kechikishlariga, parvozlar jadvalining buzilishiga, jarimalar va aviakompaniya obro‘si uchun xavflarga olib kelishi mumkin. Ta’minot zanjirini samarali boshqarish operatsion va huquqiy xavflarni kamaytiradi, resurslardan oqilona foydalanishga yordam beradi va kompaniyaning barqaror va uzluksiz ishlashini ta’minlaydi.